Χειρίσοφος

Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Γλύπτης από την Κρήτη, που ήκμασε στο τέλος του 7ου και στις αρχές του 6ου αι. π.Χ. Μαζί με τον Δίποινο και τον Σκύλλιδα, ανήκει στη σχολή των Δαιδαλιδών. Ο Παυσανίας αναφέρει ως έργα του το επίχρυσο λατρευτικό ξόανο του Αγυιέα Απόλλωνα στον ναό του θεού στην Τεγέα, και τον μαρμάρινο ανδριάντα του καλλιτέχνη, που βρισκόταν κοντά του. 2. Λακεδαιμόνιος στρατιωτικός, ο οποίος πήρε μέρος ως αρχηγός 700 οπλιτών στην εκστρατεία του Κύρου του νεότερου εναντίον του αδελφού του Αρταξέρξη B’ (401 π.Χ.). Κατά την κάθοδο των Μυρίων αναδείχτηκε ο ικανότερος και συνετότερος, μετά τον Ξενοφώντα, από τους αξιωματικούς αυτής της στρατιάς, ως άρχοντας της εμπροσθοφυλακής. Όταν αυτοί έφτασαν στην Τραπεζούντα στον X. ανατέθηκε η αρχηγία της αποστολής στο Βυζάντιο, η οποία είχε εντολή να φροντίσει να βρεθούν πόροι για την επιστροφή τους στις πατρίδες τους. Μετά την επιστροφή του από αυτή την αποστολή και την άρνηση του Ξενοφώντα να αναλάβει την αρχιστρατηγία των Μυρίων, για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας (γιατί πλησίαζαν σε χώρες, τις οποίες επηρέαζαν οι Σπαρτιάτες), ο X. εξελέγη αρχιστράτηγος. Πέθανε λίγο αργότερα εξαιτίας μιας νόσου στο λιμάνι της Κάλπης, το οποίο βρισκόταν ανάμεσα στην Ποντοηράκλεια και στο αρχαίο Βυζάντιο.